Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna, która dotyka około 10% kobiet w wieku rozrodczym, chociaż ta liczba może być niedoszacowana. Charakteryzuje się obecnością tkanki podobnej do endometrium (błony śluzowej macicy) poza jamą macicy, co prowadzi do szeregu dolegliwości bólowych oraz problemów z płodnością. Choroba ta jest trudna do zdiagnozowania, a jej objawy mogą być mylone z innymi schorzeniami ginekologicznymi lub gastroenterologicznymi – wiele kobiet nie ma nawet świadomości, że choruje na endometriozę.
Co to jest endometrioza?
Endometrioza to stan, w którym komórki endometrium (błony śluzowej trzonu macicy) lokalizują się poza macicą, najczęściej w obrębie jamy otrzewnej, jajników, jajowodów oraz jelit. Mimo nieprawidłowego umiejscowienia tkanka ta nadal reaguje na cykl menstruacyjny – narasta i złuszcza się w rytm zmian hormonalnych, co prowadzi do wewnętrznych krwawień, stanów zapalnych, zrostów i torbieli endometrialnych.
Endometrioza – objawy
Objawy endometriozy są zróżnicowane i mogą nasilać się wraz z postępem choroby. Niektóre kobiety odczuwają silne dolegliwości, podczas gdy inne właściwie nie mają żadnych symptomów mimo obecności zaawansowanych zmian.
Pierwsze objawy endometriozy
Początkowe symptomy mogą być niespecyficzne i często są ignorowane lub mylone z innymi dolegliwościami ginekologicznymi. Do pierwszych objawów endometriozy należą:
- bardzo bolesne miesiączki;
- ból w dolnej części brzucha i miednicy, który nasila się przed i po menstruacji;
- nieprawidłowe krwawienia międzymiesiączkowe – np. nieregularne lub zbyt silne;
- ból podczas stosunku (dyspareunia).
Zaawansowane objawy endometriozy
Z czasem objawy mogą się nasilać, obejmując:
- przewlekły ból miednicy, niezależny od cyklu;
- bolesne oddawanie moczu i stolca, zwłaszcza podczas miesiączki;
- wzdęcia, biegunki lub zaparcia;
- bóle krzyża promieniujące do nóg;
- trudności z zajściem w ciążę, wynikające ze zrostów, a także uszkodzenia jajników oraz jajowodów.
Niektóre pacjentki zgłaszają również zmęczenie, obniżony nastrój i problemy ze snem, które wynikają z przewlekłego bólu.
Endometrioza – przyczyny
Przyczyny endometriozy nie są jednoznacznie poznane, jednak istnieje kilka teorii tłumaczących jej rozwój.
Wsteczna menstruacja
Jedna z najbardziej rozpowszechnionych teorii dotyczących przyczyn endometriozy zakłada, że krew miesiączkowa przedostaje się przez jajowody do jamy otrzewnowej, a złuszczone komórki endometrium się w nią „wszczepiają”. Mechanizm ten można jednak zaobserwować również u kobiet zdrowych, dlatego to nie może być jedyna przyczyna endometriozy.
Czynniki genetyczne
Badania wskazują, że kobiety, których matki lub siostry chorowały na endometriozę, są bardziej narażone na jej rozwój. Sugeruje to istnienie podłoża genetycznego wpływającego na predyspozycje do choroby.
Zaburzenia układu odpornościowego
Układ odpornościowy u zdrowych kobiet zwykle eliminuje komórki endometrialne, które znalazły się poza macicą. W przebiegu endometriozy może jednak dochodzić do zaburzeń w funkcjonowaniu mechanizmów obronnych organizmu.
Czynniki hormonalne
Endometrioza jest chorobą zależną od estrogenów. Wysokie stężenie tego hormonu przyczynia się do wzrostu zmian endometrialnych i nasilenia objawów. Dlatego leczenie endometriozy często polega na stosowaniu terapii hormonalnej, mającej na celu zahamowanie działania estrogenów.
Interwencje chirurgiczne
Endometrioza może rozwijać się również w bliznach po operacjach ginekologicznych, takich jak cesarskie cięcie, laparoskopia czy usunięcie torbieli jajnika. Komórki endometrialne mogą zostać przypadkowo przeniesione do innych obszarów, gdzie zaczynają się rozwijać.
Endometrioza – diagnostyka i kuracja
Ze względu na niespecyficzne objawy diagnostyka endometriozy bywa trudna i czasochłonna. Standardowe metody wykrywania obejmują:
- wywiad lekarski – analiza objawów i historii medycznej pacjentki;
- badanie USG – najważniejsze badanie w wykrywaniu endometriozy i jest badaniem pierwszego wyboru
- rezonans magnetyczny miednicy mniejszej
- laparoskopia – umożliwia nie tylko identyfikację ognisk endometriozy, ale także ich usunięcie.
Endometriozę można leczyć farmakologicznie lub chirurgicznie – w tym przypadku leczenie zachowawcze polega zwykle na usunięciu zmian endometrialnych. Jeśli zauważysz u siebie objawy, które mogłyby świadczyć o endometriozie, zajrzyj do oferty Barska Clinic – zapraszamy do naszego gabinetu ginekologicznego.
